Efallai yr hoffech chi hefyd
Mae’r data newydd sydd wedi’i gasglu gan Brifysgol Bangor yn datgelu prosesau amgylcheddol megis sgwrio, sy’n cael ei achosi wrth i lif y dŵr ar waelod y môr gael ei allwyro o amgylch y llongddrylliad. Ffynhonnell: Prifysgol Bangor.
Ben Powell, technegydd arolygu Prifysgol Bangor, yn monitro llwybr arolygu’r PRINCE MADOG wrth iddi symud dros longddrylliad y CAMBANK, agerlong wedi’i chofrestru yng Nghaerdydd. Y llong hon oedd y gyntaf i gael ei suddo yn nyfroedd Cymru ar ôl cael ei tharo gan dorpido wedi’i danio gan yr U 30 ar 20 Chwefror 1915. Ffynhonnell: Prifysgol Bangor.
Llong ymchwil wedi’i hadeiladu’n bwrpasol sy’n cael ei gweithredu gan P&O Maritime Services yw’r PRINCE MADOG. Mae’n eiddo i Brifysgol Bangor ac yn gweithio o safle’r Ysgol Gwyddorau Eigion ym Mhorthaethwy. Ffynhonnell: Prifysgol Bangor.
Mae’r system sonar amlbaladr a ddefnyddir ar long ymchwil Prifysgol Bangor yn allyrru tonnau sain ar siâp gwyntyll. Mae’r amser a gymerir i’r tonnau sain fownsio oddi ar wely’r môr a dychwelyd i’r derbynnydd ar y llong yn cael ei ddefnyddio i greu model manwl iawn o bwyntiau dyfnder dros longddrylliad.
Mae’r delweddau sonar yn rhoi cliwiau i ni am eiliadau olaf y llongau drwy ddatgelu’r difrod a achoswyd iddynt gan dorpidos a ffrwydron môr a thrwy gael eu bwrw.
Maen nhw’n rhoi llawer o wybodaeth i ni hefyd am gyflwr presennol llongddrylliadau’r Rhyfel Mawr ar hyd arfordir Cymru. Mae rhai bron yn gyfan o hyd, ond mae eraill yn cyrydu’n gyflym o ganlyniad i fod o dan y dŵr am dros 100 mlynedd ac yn dechrau syrthio’n ddarnau.