Efallai yr hoffech chi hefyd
Mae’r ffotograff hwn o ystafell dorpidos llong-U Almaenig yn dangos amodau byw cyfyng y criw. Ni allai criwiau ymolchi na golchi eu dillad gan fod dŵr ffres yn cael ei ddefnyddio ar gyfer yfed a choginio’n unig. Ffynhonnell: Bundesarchiv, 134-B0627.
Mae’r ffotograff hwn o’r HMS MANTUA mewn cuddliw dallu yn dod o albwm a oedd yn eiddo i’r Capten Lloyd Williams a fu’n gwasanaethu ar long danfor Brydeinig ym 1917-18. Ffynhonnell: Walter Lloyd Williams.
Tystysgrif y Capten John Richard Williams a oedd wedi mynychu’r cwrs ‘Submarine Menace Course’ yn Plymouth ym mis Gorffennaf 1918. Ffynhonnell: Casgliad y Capten John Richard Williams yn Amgueddfa’r Môr Porthmadog.
Prif gryfder llongau tanfor wrth ymosod oedd eu bod yn anweledig i longau masnach pan oeddynt yn rhannol neu’n gyfan gwbl o dan y dŵr. Roedd yn arbennig o anodd gweld perisgopau mewn moroedd garw a phan oedd yr haul y tu ôl iddynt, ond gellid gweld amlinell llong fasnach yn glir yn erbyn y gorwel.
Roedd gan y Morlys sawl argymhelliad a dull i helpu capteiniaid llongau masnach i amddiffyn eu llongau. Gallent hwylio ar gwrs igam-ogam i’w gwneud eu hunain yn darged anos. Gallai eu llongau gael eu paentio mewn cuddliw dallu i wneud eu maint a’u siâp yn llai amlwg ac i’w gwneud hi’n anos i’r gelyn amcangyfrif eu cyflymder ac i ba gyfeiriad yr oeddynt yn teithio.
Hefyd cafodd gynnau eu gosod ar ddeciau llawer o longau masnach a darparwyd nifer bach o forwyr y Llynges i’w defnyddio. Câi capteiniaid llongau masnach eu hannog i fod yn fwy ymosodol a cheisio bwrw llongau-U a oedd yn eu bygwth.