Dinbych-y-pysgod a’r LUSITANIA: Stori Henry Adams

Llun yn dangos ochr dde’r LUSITANIA. Ar 7 Mai 1915, oddi ar arfordir deheuol Iwerddon, suddwyd y llong deithwyr hon o eiddo cwmni Cunard gan dorpido wedi’i danio gan y llong danfor Almaenig yr U 20 a oedd dan reolaeth y KapLt Walther Schwieger. Ffynhonnell: Library of Congress.

Y noson cyn i’r U 20 ymosod ar y LUSITANIA, teimlai Henry awydd sydyn i roi cynnig ar wisgo’r gwregysau achub. Yn dawel ei feddwl, aeth Annie ac yntau i gysgu, gan adael y gwregysau o dan y gwelyau. Ffynhonnell: Papurau Newydd Cymru Arlein.

Roedd yn bosibl adnabod corff Henry Adams o lythyrau yn ei bocedi a’i wats aur arbennig gyda chadwyn platinwm. Cafodd y corff ei bêr-eneinio, ei roi ar long i Abergwaun a’i anfon ymlaen i Ddinbych-y-pysgod i’w gladdu. Ar 27 Mai 1915 fe gafodd ei gladdu ym mynwent y dref. Goroesodd ei wraig, Annie, y trychineb i adrodd hanes y suddo i ohebwyr yn Queenstown. Aeth i gynhebrwng ei gŵr yn Ninbych-y-pysgod. Ffynhonnell: Papurau Newydd Cymru Arlein.